Engelsiz ATM'ler
Bankaların başlattığı engellilere
yönelik engelsiz ATM hizmeti genel olarak görme engellilere yönelik yapılıyor.
Ortopedik engellilere yönelik çalışmalar ise yok denecek kadar az.
Şafii
Çelik
Türkiye'de
Engelsiz Erişim Derneği'nin başlattığı 'Engelsiz ATM' kampanyasıyla engelli
vatandaşlar engelsiz ATM'lere kavuşuyor. Türkiye İş Bankası, Yapı Kredi,
Garanti, Vakıf, Halk, ve ING Bankası gibi bir çok banka bu hizmeti veriyor. Bu
hizmetler genel olarak görme engellilere yönelik yapılıyor. Ortopedik
engellilere yönelik çalışmalar ise yok denecek kadar az.
İstanbul
Bilgi Üniversitesi'nde görme engelli olarak çalışan Gözde Kılıç, yapılan
engelsiz ATM'lerin çoğunun görme engellilere yönelik veya sesli ATM'ler
olduğunu belirtti. Sesli ATM'lerin yeterli olmadığına değinen Kılıç, ortopedik
engelli vatandaşların da kullanabileceği ATM'lerin olması gerekir diye
belirtti.
Banka işlemleri ve ATM’lerde para çekimi için zorluk çektiğine değinen
Kılıç, aileme güvendiğim için banka şifremi verebiliyorum. Ama bir yetişkin
olarak banka ile ilgili işlemlerimi kendim yapmak istiyorum. Yaşadığın çevreye
yakın engelsiz ATM'lerin olmaması, ATM'lerin çevresini ortopedik ve görme
engellilere yönelik düzenlenmemesi gibi sorunlar var olduğuna değinen Kılıç,
her ne kadar sesli ATM'ler yapıldıysa da arabaların korna sesleri ve çevreden
gelen başka gürültüler ATM'den işlem yapmamızı engelliyor, diye belirtti. Kılıç,
engelli-engelsiz ATM'ler yapmaktansa herkesin kullanabileceği evrensel ATM'leri
yapmak daha iyi olur, diyor.
Türkiye İş Bankası görme engellilere
yönelik 1.208 adet sesli işlem özellikli ATM'ye sahip olduklarını ama ortopedik
engellilere yönelik engelsiz ATM'ye sahip olmadıklarını söyledi. Türkiye
Bankalar Birliği ile bir çalışma yapıldığını ve var olan ATM'lerin ortopedik
engelliler için kullanılabilir duruma getirmeye çalıştıklarını belirtti. Yapı
Kredi Bankası’nın 400'e, Halk Bankası'nın ise 100'e yakın ATM'ye sahip olduğu
bilgisine ulaştık. VakıfBank 69, ING Bank ise 46 engelsiz ATM'ye sahip. Garanti
Bankası ise sesli ATM'leri hizmete açtı. Türkiye'nin önemli bir bankası olan
Ziraat Bankası henüz bir çalışma başlatmamış. Engelsiz Erişim Derneği bu konuda
da imza kampanyası başlattı. Kuveytürk ve ABank'ın da herhangi bir engelsiz ATM'si yok.
Türkiye Bankalar
Birliği, engelli vatandaşların bankaların sunduğu ürün ve hizmetlerden sorunsuz
olarak/en az sorunla yararlanabilmesi amacıyla bir rapor hazırladı. Bu rapora
göre;
Ortopedik engeliler için:
•
ATM cihazları engelli vatandaş/müşterilerin
kolaylıkla erişimi dikkate alınarak konumlandırılmalıdır.
•
ATM klavye yüksekliği 90-95 santimetre civarında
olmalıdır.
•
Tekerlekli sandalyenin kolaylıkla yanaşabilmesi
için klavyenin altında yeterli bir alan olmalıdır.
•
ATM’lere giriş-çıkış yolu güvenli olmalıdır.
ATM’ye ulaşım için kaldırım kenarlarında rampa konumlandırılmalıdır. Rampa
eğimi en fazla yüzde 6 olmalıdır.
•
Rampa ve
sahanlık alanları engellilerin rahatça hareket edebilecekleri genişlikte
olmalıdır.
•
Rampa ve
sahanlık zemini kaymayan maddeler ya da kaydırmaz solüsyonlarla kaplanmalıdır.
•
ATM önünde, akondroplaziler (cüce) için
açılır-kapanır 30x30 santimetre boyutunda bir basamak bulunmalı veya aynı
görevi gören başka bir imkan sunulmalıdır.
Görme engelliler için:
•
Şube içi ve şube dışı ATM’lere erişim için zemin
üzerinde yönlendirmeye yarayan, yönlendirici ve uyarıcı, hissedilebilir malzeme
kullanılmalıdır.
•
ATM’lerin üzerindeki açıklama etiketleri braille
alfabesi ile donatılmalıdır.
•
ATM’ler kulaklık takılarak işlem yapılabilmesine
uygun olmalıdır.
•
Engelliler tarafından ATM’de yapılan işlem
sonrası kullanıcıya, isteğe bağlı olarak SMS gönderilmelidir.
•
ATM’de
yapılan işlemler klavye (pinpad) kullanılarak da yapılabilmelidir.
•
ATM kartlarında, kart yuvasına giriş yönünü
belirten hissedilebilir bir işaret olmalıdır.
