Engelsiz ATM'ler

Engelsiz ATM'ler

Bankaların başlattığı engellilere yönelik engelsiz ATM hizmeti genel olarak görme engellilere yönelik yapılıyor. Ortopedik engellilere yönelik çalışmalar ise yok denecek kadar az.

Şafii Çelik

Türkiye'de Engelsiz Erişim Derneği'nin başlattığı 'Engelsiz ATM' kampanyasıyla engelli vatandaşlar engelsiz ATM'lere kavuşuyor. Türkiye İş Bankası, Yapı Kredi, Garanti, Vakıf, Halk, ve ING Bankası gibi bir çok banka bu hizmeti veriyor. Bu hizmetler genel olarak görme engellilere yönelik yapılıyor. Ortopedik engellilere yönelik çalışmalar ise yok denecek kadar az.

İstanbul Bilgi Üniversitesi'nde görme engelli olarak çalışan Gözde Kılıç, yapılan engelsiz ATM'lerin çoğunun görme engellilere yönelik veya sesli ATM'ler olduğunu belirtti. Sesli ATM'lerin yeterli olmadığına değinen Kılıç, ortopedik engelli vatandaşların da kullanabileceği ATM'lerin olması gerekir diye belirtti.

Banka işlemleri ve ATM’lerde  para çekimi için zorluk çektiğine değinen Kılıç, aileme güvendiğim için banka şifremi verebiliyorum. Ama bir yetişkin olarak banka ile ilgili işlemlerimi kendim yapmak istiyorum. Yaşadığın çevreye yakın engelsiz ATM'lerin olmaması, ATM'lerin çevresini ortopedik ve görme engellilere yönelik düzenlenmemesi gibi sorunlar var olduğuna değinen Kılıç, her ne kadar sesli ATM'ler yapıldıysa da arabaların korna sesleri ve çevreden gelen başka gürültüler ATM'den işlem yapmamızı engelliyor, diye belirtti. Kılıç, engelli-engelsiz ATM'ler yapmaktansa herkesin kullanabileceği evrensel ATM'leri yapmak daha iyi olur, diyor.

Türkiye İş Bankası görme engellilere yönelik 1.208 adet sesli işlem özellikli ATM'ye sahip olduklarını ama ortopedik engellilere yönelik engelsiz ATM'ye sahip olmadıklarını söyledi. Türkiye Bankalar Birliği ile bir çalışma yapıldığını ve var olan ATM'lerin ortopedik engelliler için kullanılabilir duruma getirmeye çalıştıklarını belirtti. Yapı Kredi Bankası’nın 400'e, Halk Bankası'nın ise 100'e yakın ATM'ye sahip olduğu bilgisine ulaştık. VakıfBank 69, ING Bank ise 46 engelsiz ATM'ye sahip. Garanti Bankası ise sesli ATM'leri hizmete açtı. Türkiye'nin önemli bir bankası olan Ziraat Bankası henüz bir çalışma başlatmamış. Engelsiz Erişim Derneği bu konuda da imza kampanyası başlattı. Kuveytürk ve ABank'ın da  herhangi bir engelsiz ATM'si yok.

Türkiye Bankalar Birliği, engelli vatandaşların bankaların sunduğu ürün ve hizmetlerden sorunsuz olarak/en az sorunla yararlanabilmesi amacıyla bir rapor hazırladı. Bu rapora göre;

      Ortopedik engeliler için:

•         ATM cihazları engelli vatandaş/müşterilerin kolaylıkla erişimi dikkate alınarak konumlandırılmalıdır.

•         ATM klavye yüksekliği 90-95 santimetre civarında olmalıdır.

•         Tekerlekli sandalyenin kolaylıkla yanaşabilmesi için klavyenin altında yeterli bir alan olmalıdır.

•         ATM’lere giriş-çıkış yolu güvenli olmalıdır. ATM’ye ulaşım için kaldırım kenarlarında rampa konumlandırılmalıdır. Rampa eğimi en fazla yüzde 6 olmalıdır.

•          Rampa ve sahanlık alanları engellilerin rahatça hareket edebilecekleri genişlikte olmalıdır.

•          Rampa ve sahanlık zemini kaymayan maddeler ya da kaydırmaz solüsyonlarla kaplanmalıdır.

•         ATM önünde, akondroplaziler (cüce) için açılır-kapanır 30x30 santimetre boyutunda bir basamak bulunmalı veya aynı görevi gören başka bir imkan sunulmalıdır.

            Görme engelliler için:

•         Şube içi ve şube dışı ATM’lere erişim için zemin üzerinde yönlendirmeye yarayan, yönlendirici ve uyarıcı, hissedilebilir malzeme kullanılmalıdır.

•         ATM’lerin üzerindeki açıklama etiketleri braille alfabesi ile donatılmalıdır.

•         ATM’ler kulaklık takılarak işlem yapılabilmesine uygun olmalıdır.

•         Engelliler tarafından ATM’de yapılan işlem sonrası kullanıcıya, isteğe bağlı olarak SMS gönderilmelidir.

•          ATM’de yapılan işlemler klavye (pinpad) kullanılarak da yapılabilmelidir.

•         ATM kartlarında, kart yuvasına giriş yönünü belirten hissedilebilir bir işaret olmalıdır.